مفهوم و اجزای فرم در معماری
یکی از موضوعات مهم در معماری ساختمانها و بناها، فرم است. فرم در معماری به قدری مهم است که در نوشته جدید سایت ناب فایل می خواهیم درباره آن با شما صحبت کنیم و از شما دعوت می کنیم تا انتهای این نوشته با ما همراه باشید.
فرم چیست ؟
فرم به معنای شکل یا پیکربندی یک ساختمان است که پایه های اصلی یک بنا را شکل می دهد. فرم در معماری هم برای ساختار داخلی و هم برای شکل خارجی یک بنا به کار می رود. فرم یک بنا، حجم و فرم سه بعدی آن را به نمایش می گذارد. فرم معماری نقطه تماس بین جرم و فضا است.
فرم و فضا، عناصر اصلی معماری هستند. همانطور که فضای داخلی بوسیله اتاق ها ایجاد می شود، فضای بیرونی نیز می تواند توسط فرم ساختمان تعریف شود. اشکال معماری، بافت، مواد، مدولاسیون نور و سایه، رنگ، همه این موارد دست در دست هم می دهند تا کیفیت و روحیه یک فضای معماری را بیان کنند.
ویژگی های اصلی فرم
موارد زیر، جزو اجزای اصلی فرم در معماری هستند:
شکل: طرح کلی فرم است. شکل یک ساختمان می تواند براساس فرهنگ یک جامعه باشد؛ مثلا گنبد یک بنا می تواند نشانه ای از معماری مذهبی باشد.
تناسب : به طور کلی، نسبت در معماری اشاره به رابطه یک بخش با بخش های دیگر و به کل ساختمان دارد.
رنگ: رنگ فرم، وزن آن را تحت تاثیر قرار می دهد.
بافت: بافت، روی شکل تاثیر می گذارد. برخی از بافت ها نور را منعکس کرده و بعضی دیگر، نور را جذب می کنند.
موقعیت مکانی: محیطی که فرم معماری در ارتباط با آن قرار میگیرد و با توجه به شرایط آن مکان طراحی می شود نیز در فرم نهایی بنا تاثیر می گذارد.
اشکال منظم و نامنظم: یکی دیگر از اجزای تعیین کننده فرم، منظم یا نامنظم بودن شکل آن است.
تعریف اشکال منظم در معماری
یک فرم منظم و با قاعده، به عنوان یک فرم سازگار در نظر گرفته می شود. فرم منظم و با قاعده معمولا یک یا چند محور متقارن دارد. کره، سیلندر، مخروط و مکعب نمونه هایی از اشکال منظم هستند. این فرم های با قاعده در معماری را می توان با افزودن عناصر دیگر یا حذف کردن قسمتی از آنها تغییر داد به طوری که هنوز هم منظم باقی بمانند. فرم های منظم در معماری بیشتر در ساختمان هایی دیده می شود که در آن یک یا چند عنصر در طراحی به طور مرتب تکرار می شوند و یک طراحی واضح و روشن را تداعی می کنند.
تعریف اشکال نامنظم در معماری
فرمی نامنظم است که قسمت های آن متفاوت و غالبا ناسازگار و نامتقارن هستند. یک فرم منظم می تواند در قالب یک شکل نامنظم و نامتقارن باشد. در این روش بر خلاف تعادل متقارن ایجاد تعادل بر اساس فاصله، شکل ها و عناصر نسبت به محورهای افقی و عمودی وسط کادر تعیین نمی شود، بلکه انرژی بصری شکلها بر اساس اندازه ، جهت، تیرگی و روشنی ، رنگ و بافت تعیین می شود. در هنر جدید بیشتر از تعادل غیر متقارن که نشان دهنده مهارت و تسلط طراح است بهره می گیرند. در فرم های بی قاعده تمام عناصر به طرز غافلگیرانه ای ایجاد می شوند که نمایان کننده یک طراحی منحصر به فرد است که در نتیجه نسبت به ساختمان های اطراف بسیار چالش برانگیز می شود .
ترکیب فرم های با قاعده و بی قاعده
در زیر یک شکل را که از دو فرم بی قاعده و با قاعده پیروی میکند را می بینید. افزودن یا کم کردن حجم در این قبیل فرم های ترکیبی باقاعده و بی قاعده ، طراحی را جذاب و منحصر به فرد می کند. این موضوع باعث میشود حجم فرم ابتدایی خود را از دست بدهد و کاملا متفاوت به نظر برسد.
فرم های الهام گرفته از طبیعت
طراحان می توانند از هر نقطه از طبیعت برای طرح های خود الهام بگیرند و این نوع الهام گرفتن از طبیعت خاص معماری بیومیفیک است. این مورد همیشه درباره فرم های منظم و نامنظم نیست و کاربردهای زیادی در معماری دارد. در حال حاضر، بسیاری از فرم های معماری از طبیعت الهام گرفته شده است، چیزی که به نظر می رسد در طبیعت بسیار ساده است، در واقع می تواند به یک طراحی بی نظیر توسط یک طراح تبدیل شود. فرم های الهام گرفته از طبیعت در معماری و طراحی، عموما کارآمدتر، پایدار و سالم هستند. به هر حال، این نوع اشکال در واقع تکثیر یک فرم طبیعی است و بیشتر باعث درک قوانین حاکم بر فرم می شود.
فرم های غیرمعمول
زمانی که مردم ترجیح می دهند از فرم های غیرمعمول استفاده کنند، این شکل ها را طوری انتخاب می کنند تا از فرم های معمولی و منظم مستثنی باشند. این فرم ها میتوانند در قالب یک پیانو، یک آناناس، یک فیل و یا هر چیز دیگری باشد. این فرم های غیر معمول با اشکال بیومیفیک که در بالا ذکر شد کاملا متفاوت هستند.
هندسه و فرم های معماری
هندسه و اشکال معماری کاملا متصل هستند. اشکال زیادی وجود دارد که با استفاده از انواع مختلفی از فرمول هایی مانند تناسب طلایی، مدولار و غیره نشان داده شده اند. ارتباط هندسه و فرم در معماری نشان می دهد که واقعا انطباق ترکیب و هندسه وجود دارد. نتیجه این فرمول ها به طور کلی به عنوان نسبت ایده آل و مفهوم زیبایی شناسی و هماهنگی در معماری دیده می شود.
وظیفه یک معمار این است که فرم ساختمان را طوری خلق کند که زیبا، جذاب و مناسب باشد. همانطور که لویی کان می گوید:
پروژه؛ یعنی شالوده دادن به یک فرم، درون یک نظم.
شما با تمرین کردن و مشاهده نمونه های مختلف فرم در پروژه های معماری، می توانید در این موضوع مهارت بیشتری پیدا کنید و فرم های جذاب و خاص را طراحی کنید.
در این نوشته با فرم در معماری و اجزای اصلی آن آشنا شدید. از اینکه تا انتهای این نوشته با ما همراه بودید از شما متشکریم. برای مطالعه بیشتر درباره طراحی فرم و اجرای آن می توانید به این وب سایت مراجعه کنید.